-στα λόγια ο Νίκος Σταϊκούλης
Το «Πρωτόλειο» το έμαθα αρχικά από μια διαφήμιση των εκδόσεων ΔΩΜΑ στο ίντερνετ, στο συνοδευτικό κείμενο της οποίας έπαιζαν φράσεις όπως «θέλει να γίνει συγγραφέας» ή «πίνουν, κάνουν σεξ, συζητούν για βιβλία». Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι μίλησε κατευθείαν στην ψυχούλα μου, επομένως οι κινήσεις που ακολούθησαν ήταν λίγες, αποφασιστικές και σχεδόν αυτόματες: πήγα στο βιβλιοπωλείο, το βρήκα, το αγόρασα, έφυγα.
Η αφήγηση ξεκινάει τη στιγμή που ο Πίτερ, ένας νέος επίδοξος συγγραφέας που μας τα εξιστορεί όλα σε πρώτο πρόσωπο, γνωρίζει τη Λέσλι, μια εντυπωσιακή κοπέλα, επίσης επίδοξη συγγραφέα, σε μια μάζωξη κοινής παρέας με καλλιτεχνικές τάσεις. Ο Πίτερ ενθουσιάζεται πολύ με τη Λέσλι, ωστόσο στην ίδια συγκέντρωση παρευρίσκεται και η κοπέλα του η Τζούλια, η οποία επίσης θέλει να γίνει συγγραφέας.
Από το σημείο αυτό ξεκινά ένα μπλέξιμο μεταξύ των τριών, το οποίο πυροδοτείται από τον έρωτα του Πίτερ για τη Λέσλι, το ειδύλλιο που αναπτύσσεται μεταξύ τους, αλλά και την προσπάθειά τους να παραμείνουν αξιοπρεπείς και να μην διαλύσουν τις ζωές που υπάρχουν γύρω τους. Οι ήρωες του Πρωτόλειου βασανίζονται από την αγωνία να γίνουν επιτυχημένοι και να αναγνωριστεί το ταλέντο τους, αν και δυσκολεύονται να αφιερωθούν πραγματικά στην προσπάθεια που απαιτεί κάτι τέτοιο. Η αναβλητικότητά τους, λοιπόν, τούς οδηγεί στην αναζήτηση άλλων πηγών ενδιαφέροντος, κάτι που θα τους δώσει αυτή τη σπίθα που χρειάζονται για να νιώσουν ότι ζουν πραγματικά, που δεν θα τους κάνει να βαριούνται και που θα παρέχει το δράμα που όλοι κατά κάποιο τρόπο αναζητούν.
Το βιβλίο είναι μια γλαφυρή αναπαράσταση της σύγχρονης τάσης να αλλάζουμε ενδιαφέροντα, σχέσεις, συνθήκες με ταχύτητα φωτός, πριν προλάβουμε να χτίσουμε κάτι με αυτά, πριν προλάβουμε καν να βαρεθούμε. Είναι, επίσης, μια πολύ καλή μεταφορά του πώς εξιδανικεύουμε πρόσωπα και καταστάσεις όταν τα βλέπουμε από απόσταση, και πώς τα ίδια αυτά χάνουν την «τέλεια» εικόνα που του είχαμε δώσει όταν εκμηδενίσουμε την απόσταση και τα κάνουμε μέρος της ζωή μας καταλήγοντας να είναι μια συνήθεια, μια κανονικότητα. Επίσης, πολύ σεξ, αλκοόλ, ναρκωτικά, βιβλία και συγγραφείς, σε βαθμό όμως που είναι απολαυστικότατο.
Η αφήγηση είναι εξομολογητική, ατμοσφαιρική, αβίαστη, πράγμα που σίγουρα βοηθείται από το πρώτο πρόσωπο. Η βασική γραμμή της ιστορίας εμπλουτίζεται από αναδρομές στο παρελθόν, για να μάθουμε περισσότερες πληροφορίες για τους ήρωες, και από επεισόδια που συμμετέχουν κι άλλοι χαρακτήρες, εξίσου ενδιαφέροντες και έντονοι. Σου δίνει την αίσθηση ότι όλους αυτούς κάπου τους έχεις συναντήσει στη ζωή σου και νομίζω ότι ο αναγνώστης ταυτίζεται εύκολα με κάποιο από τα πρόσωπα. Σε τραβάει πραγματικά μέσα στην ιστορία και μοιάζει σαν να βρίσκεσαι κι εσύ εκεί, κάπου στη γωνία του δωματίου, στο πίσω τραπέζι του μπαρ, στο πίσω κάθισμα του αυτοκινήτου, και παρακολουθείς τα γεγονότα από πρώτο χέρι. Έχω την αίσθηση, επίσης, πως είναι μια καλή ψυχογραφία του σύγχρονου νέου ανθρώπου, που βρίσκεται συνεχώς στην αναζήτηση πραγμάτων που θα τον ζωογονήσουν, που θα τον κάνουν έστω για λίγο να μη σκέφτεται, που θα επικεντρώσουν τη σκέψη του σε κάτι ώστε να μη νιώθει το βάρος που τον πλακώνει.
Η γλώσσα του Άντριου Μάρτιν είναι εξαιρετική, διασκεδαστικά ειρωνική, πολλές φορές και καυστική, φέρνοντας μπροστά στα μάτια του αναγνώστη παραδοχές για τον εαυτό του που είναι δύσκολο να παραβλέψει. Η γλώσσα είναι τόσο καλοδουλεμένη και καθημερινή που το βιβλίο κυλάει κυριολεκτικά σαν ποδήλατο σε κατηφόρα.
Το bottom line: Αν δεν έγινα ήδη αρκετά ξεκάθαρος, ΠΑΡΤΕ ΤΟ.
στίξη 