-στα λόγια και τις φωτογραφίες η Έλενα Ζιάβρα
Λίγο μετά τις 10:00 το πρωί και αφού χαιρετηθήκαμε μπήκαμε στο αμάξι και αφήσαμε πίσω μας το γραφικό χωριό. Άνοιξα το παράθυρο του αυτοκινήτου και ξέκλεψα όσες εικόνες μπορούσα. Ούτε που κατάλαβα πως πέρασαν 7 μέρες… Αλλά ας πάρω τα πράγματα από την αρχή…
Βρέθηκα στη Δημητσάνα από τις 21 έως τις 28/07/2019. Ο λόγος της επίσκεψης μου ήταν η συμμετοχή μου στο 2ο Θερινό Σχολείο για τον Αγροτικό Χώρο ως Πολιτιστική Κληρονομιά, το οποίο διοργάνωσε η Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του ΥΠΠΟΑ.
Κυριακή 21 Ιουλίου 2019
Νωρίς το μεσημεράκι, μαζί με το φίλο μου το Γιάννη (συνοδοιπόρο μου σε όλη αυτή την εμπειρία) φτάσαμε στη Δημητσάνα και τακτοποιηθήκαμε στο ξενοδοχείο που θα μας φιλοξενούσε για τις επόμενες ημέρες. Μπήκα στο δωμάτιο, διάλεξα το κρεβάτι μου και μετά από λίγο μου χτύπησε την πόρτα η συγκάτοικος μου, η Μαρία. Μαζί θα περνούσαμε 7 αξέχαστες μέρες με πολύ γέλιο, τραγούδι και χορό. (Από Πάνο Κιάμο μέχρι Καιτούλα και πάει λέγοντας). Εδώ θα ήθελα να ζητήσω συγγνώμη από τα διπλανά δωμάτια, αλλά δεν μπορώ να μη τραγουδάω όταν ακούω τέτοια άσματα! Το απογευματάκι είχαμε την πρώτη μας γνωριμία με τους υπόλοιπους συμμαθητές, αλλά και τους υπεύθυνους της διοργάνωσης και τους ομιλητές. Το βραδάκι, αφού πήραμε το βραδινό μας, παρακολουθήσαμε μια μουσικοχορευτική παράσταση στον προαύλιο χώρο του Υπαίθριου Μουσείου Υδροκίνησης. Η πρώτη μέρα έφτασε στο τέλος της και ήδη είχα πάρει μια γεύση για το τι θα ακολουθούσε. Μετά τις καθιερωμένες κουβέντες στο μπαλκονάκι μας με τη Μαρία, κοιμηθήκαμε νωρίς γιατί είχαμε πρωινό ξύπνημα.
Δευτέρα 22 Ιουλίου 2019
Αφού πήραμε το πρωινό μας, το οποίο μας το προμήθευε κάθε μέρα ο παραδοσιακός φούρνος του χωριού, ήμασταν έτοιμοι να παρακολουθήσουμε την πρώτη συνεδρία με θέμα το δημοτικό τραγούδι. Αυτό που απολάμβανα μετά το τέλος κάθε συνεδρίας ήταν ο διάλογος, ο καθένας μας με διαφορετικό επιστημονικό υπόβαθρο έλεγε τη γνώμη του και η συζήτηση δε σταματούσε μέχρι να έρθει η ώρα του μεσημεριανού. Το μεσημεριανό μας φαγητό το απολαμβάναμε κάθε μέρα σε μια παραδοσιακή ταβέρνα και ήταν η αγαπημένη μου ώρα της ημέρας, γιατί γνωριζόμασταν όλοι μας καλύτερα και δοκιμάζαμε τοπικές γεύσεις. Το απόγευμα επισκεφθήκαμε ένα διπλανό χωριό, τα Λαγκάδια, τα οποία φημίζονται για την αρχιτεκτονική τους παράδοση. Ακόμη μια μέρα έφτασε στο τέλος της και εμείς απολαύσαμε ακόμη ένα βράδυ στο μπαλκόνι μας, χαζεύοντας τα αστέρια.
Τρίτη 23 Ιουλίου 2019
Η μέρα μας ξεκίνησε από το πρωί με την αναχώρηση μας για το διπλανό χωριό, τη Στεμνίτσα. Εκεί επισκεφθήκαμε το Λαογραφικό Μουσείο Στεμνίτσας και συζητήσαμε για τις παραδοσιακές τέχνες και τα επαγγέλματα. Στη συνέχεια, σειρά είχε η Σχολή Αργυροχρυσοχοΐας Στεμνίτσας, η οποία προσφέρει σημαντικό έργο και βγάζει άριστους τεχνίτες. Στεγάζεται σε ένα παραδοσιακό διώροφο κτίριο και μόνο εντυπωσιασμένος μπορείς να είσαι από τα έργα των σπουδαστών. Και μετά από όλα αυτά, καταλήξαμε στην πλατεία του χωριού, όπου μας περίμεναν οι ντόπιοι για να γευματίσουμε. Ξεχώρισα την τοπική μπύρα και το κρέας με πατάτες. Το απογευματάκι συνεχίστηκε με απογευματινή συνεδρία και βραδινή έξοδο στη νυχτερινή ζωή της Δημητσάνας.
Τετάρτη 24 Ιουλίου 2019
Και επιτέλους έφτασε η μέρα να γνωρίσουμε τη Δημητσάνα μέσα από μια ιδιαίτερη και ξεχωριστή ξενάγηση. Τα παιδιά του οικισμού είχαν φροντίσει από πριν να μάθουν ιστορίες για τη Δημητσάνα από τους μεγαλύτερους, παππούδες και γιαγιάδες. Η περιήγηση κράτησε περίπου 2 ώρες και μας ξενάγησαν σε όλα τα σημαντικά τοπόσημα της περιοχής, όπως είναι το ρολόι, τα παραδοσιακά αρχοντικά με πιο γνωστό αυτό του Παλαιών Πατρών Γερμανού, η βιβλιοθήκη της Δημητσάνας κ.α. Ομολογώ πως ήταν ο καλύτερος τρόπος για να μάθουμε την ιστορία του τόπου, αλλά και να γνωριστούμε με τους ντόπιους, οι οποίοι από την πρώτη μέρα, μας αγκάλιασαν και μας περιποιήθηκαν δεόντως.
Η μέρα μας συνεχίστηκε με την επίσκεψη και την ξενάγηση στο Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης. Δεν υπάρχει περίπτωση να επισκεφθείς τη Δημητσάνα και να μην επισκεφθείς το Μουσείο Υδροκίνησης. Ανήκει στα μουσεία του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς και υποδέχεται το κοινό από το 1997. Στο Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης θα έχετε την ευκαιρία να δείτε παραδοσιακές εγκαταστάσεις και υδροκίνητους μηχανισμούς και όλα αυτά σε ένα φυσικό περιβάλλον γεμάτο από πυκνή βλάστηση. Ξεχωρίζουν η νεροτριβή και ο αλευρόμυλος, το ρακοκάζανο, το βυρσοδεψείο και φυσικά ο μπαρουτόμυλος, μιας και η Δημητσάνα είναι γνωστή για την παραγωγή μπαρουτιού κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821.
Η μέρα ολοκληρώθηκε με την απογευματινή μας συνεδρία και την προβολή ταινίας «Τα Δάκρυα του Βουνού». Το βράδυ πέσαμε νωρίς για ύπνο χωρίς πολλές κουβέντες, μιας και η κούραση είχε χτυπήσει κόκκινο.
Πέμπτη 25 Ιουλίου 2019
Η μέρα της πεζοπορίας είχε φτάσει. Ομολογώ πως είχα άγχος, μιας και δεν είχα ξανακάνει κάτι αντίστοιχο και δεν ήξερα αν θα τα καταφέρω. Η πεζοπορία στο Φαράγγι του Λούσιου Ποταμού θα ξεκινούσε από τη Νέα μονή Φιλοσόφου και θα κατέληγε στην Αρχαία Γόρτυνα. Η πρώτη μας στάση, λοιπόν, έγινε στη Νέα Μονή Φιλοσόφου, η οποία ιδρύθηκε τον 17ο αιώνα μ. Χ. και είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Η επόμενη στάση μας ήταν στην Παλαιά Μονή Φιλοσόφου, στην οποία η πρόσβαση ήταν πιο δύσκολη και ήθελε ιδιαίτερη προσοχή. Η παλαιά Μονή Φιλοσόφου είναι ένα από τα πιο σημαντικά βυζαντινά μνημεία της Ελλάδας. Ήταν χτισμένη στο εσωτερικό μιας σπηλιάς και σήμερα διατηρείται ένα μικρό εκκλησάκι βυζαντινής τεχνοτροπίας του 10ου αιώνα μ. Χ. Είναι γνωστή και ως «κρυφό» σχολειό, μιας και στα χρόνια της Τουρκοκρατίας λειτουργούσε εκεί σχολείο, το οποίο εξελίχθηκε σε ιερατική σχολή, η οποία λειτούργησε στη Νέα Μονή. Και από Μονή Φιλοσόφου συνεχίσαμε την πεζοπορία μέσα σε ένα μαγευτικό τοπίο με στόχο την επόμενη στάση μας, τη Μονή Προδρόμου.
Η Ιερά Μονή του Τιμίου Προδρόμου βρίσκεται στη ρίζα ενός απότομου βράχου και σήμερα λειτουργεί ως ανδρικό μοναστήρι. Και μόνο το θέαμα της μονής μέσα στο βράχο είναι αρκετό για να σου πάρει την κούραση. Μετά την ξεκούραση μας και το απαραίτητο διάλειμμα με λουκουμάκι και ελληνικό καφεδάκι από τα χέρια των φιλόξενων μοναχών, κατηφορίσαμε με τελικό προορισμό την Αρχαία Γόρτυνα και το Λούσιο Ποταμό. Ο τόπος σου έκοβε την ανάσα, μέσα στο πράσινο, και συνεχώς αναρωτιόμουν πώς να ονομάζονται όλα αυτά τα δένδρα και φυτά που παρατηρούσα καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδρομής. Ορισμένα ρώτησα και τα έμαθα, για τα υπόλοιπα νομίζω χρειάζεται μια δεύτερη επίσκεψη! Μετά από περίπου 6 ώρες καταλήξαμε στην Αρχαία Γόρτυνα, η οποία συγκαταλέγεται στις πιο σημαντικές αρκαδικές πόλεις του αρχαίου κόσμου. Κατάλοιπα που έχουν έλθει στο φως περιλαμβάνουν τμήματα της παλαιάς οχύρωσης, ερείπια κατοικιών και δημόσιων κτιρίων, ιερό του Ασκληπιού και λουτρά, προφανώς σχετιζόμενα με το Ασκληπιείο, με ιαματικές ιδιότητες. Η πεζοπορία έφτασε στο τέλος της και σειρά τώρα έχει ένα μπάνιο στα παγωμένα νερά του Λούσιου Ποταμού, ως ανταμοιβή στον εαυτό μας για την κούραση που περάσαμε.
Το απόγευμα μας περίμενε η καθιερωμένη συνεδρία και εγώ με το ζόρι σηκώθηκα από τη μεσημεριανή σιέστα. Το θέμα της ήταν πολύ ενδιαφέρον, μιας και μας μίλησαν για το πώς σχεδιάζεις μια πεζοπορική διαδρομή, σαν αυτή που είχαμε διασχίσει και εμείς το πρωί. Το βραδάκι έκλεισε με κουβεντούλα και πολλά γέλια στο μπαλκονάκι μας, ακούγοντας στο βάθος το Λούσιο…
Παρασκευή 26 Ιουλίου 2019
Ακόμη μια μέρα ξημέρωσε και αφού πήραμε το πρωινό μας, παρακολουθήσαμε δύο συνεδρίες για τα παραδοσιακά αγροδιατροφικά προϊόντα και για τη μεσογειακή δίαιτα. Το ιδιαίτερο με το θερινό σχολείο είναι ότι καταπιάστηκε με διάφορες θεματικές, δίνοντας μας ένα ευρύ φάσμα επιμόρφωσης. Μετά το μεσημεριανό μας φαγητό, πήραμε για ένα καφεδάκι και συζητήσαμε για το βραδινό γλέντι που θα πραγματοποιούταν στον Αϊ – Γιώργη στην Πλάτσα (πλατεία στη Δημητσάνα). Η ώρα πλησίαζε και η παραδοσιακή ορχήστρα ήρθε να μας υποδεχτεί από το Συνεδριακό Κέντρο της Δημητσάνας, έτσι ώστε να κατευθυνθούμε όλοι μαζί στην πλατεία για να ξεκινήσει και επίσημα το γλέντι. Όλο το χωριό ήταν εκεί, χορέψαμε, γελάσαμε με την καρδιά μας και στο τέλος μας κέρασαν παραδοσιακό τραχανά. Τα τσάμικα και τα καλαματιανά έδιναν και έπαιρναν και ο χορός δε σταμάτησε μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες. Ήταν να μην ακούσει κλαρίνο η ηπειρώτικη ψυχή μου, έτσι πήγα και ζήτησα από την ορχήστρα να παίξει παραδοσιακά ηπειρωτικά τραγούδια και ήταν από τις πιο ξεχωριστές εμπειρίες που έχω βιώσει. Πάνω στο χορό, γνώρισα και άλλους Ηπειρώτες και αφού ανταλλάξαμε τις κλασικές κουβέντες για το από πού κρατάει η σκούφια μας, χορέψαμε με την ψυχή μας. Ήταν από τα πιο όμορφα γλέντια…
Σάββατο 27 Ιουλίου 2019
Μετά το χθεσινό γλέντι και ξενύχτι, το πρωινό ξύπνημα ήταν βάρβαρο, αλλά η πρωινή συνεδρία για τα Ιερά Δάση της Ηπείρου με αντάμειψε. Τη μέρα ήρθε να κλείσει η απογευματινή συνεδρία από τη Διευθύντρια του Εθνολογικού Μουσείου Θράκης, ενός μουσείου με αξιοθαύμαστη δουλειά και έρευνα. Αφού μαζευτήκαμε για ένα τελευταίο ποτό και μιλήσαμε περί ανέμων και υδάτων, σειρά είχε πάλι το μπαλκονάκι μας με την πιο μαγική θέα. Ακούσαμε για μια τελευταία φορά τη μουσική μας, γελάσαμε δυνατά και μετά πιο χαμηλά γιατί είχε πια βραδιάσει και κοιμηθήκαμε…
Κυριακή 28 Ιουλίου 2019
Η ώρα της επιστροφής…
Το θερινό σχολείο ήταν για εμένα από τις πιο όμορφες εμπειρίες. Έμαθα νέα επιστημονικά αντικείμενα, προβληματίστηκα για διάφορα ζητούμενα, μα πάνω απ’ όλα γνώρισα όλους εσάς. Ο καθένας τόσο ξεχωριστός και με έντονη την αγάπη για το αντικείμενο του. Θέλω να ευχαριστήσω τη Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς που μου έδωσε την ευκαιρία να είμαι μέρος σε μια τόσο ξεχωριστή δράση. Ελπίζω να ανταμώσουμε σύντομα γύρω από ένα τραπέζι και να ανταλλάξουμε τις κουβέντες μας…
Αυτή ήταν η δική μου αφορμή για να επισκεφθώ τη Δημητσάνα. Εσύ την έχεις επισκεφθεί; Αν ναι, περιμένω στα σχόλια τις εντυπώσεις σου. Αν όχι, με την πρώτη ευκαιρία να φροντίσεις να την επισκεφθείς και θα με θυμηθείς! Θα την ερωτευθείς με την πρώτη ματιά και θα νιώσεις ότι είναι το χωριό σου.
Περιμένω τις εντυπώσεις σας!
Το Λενιώ σας στέλνει μεγάλο φιλί!
στίξη 