-στα λόγια και τις φωτογραφίες
η Ισμήνη Κατσάβαρου
Ξέρω οι μνήμες από το καλοκαίρι δεν έχουν σβήσει και τα ρολά δεν έχουν κατέβει ακόμα μέχρι το χείλος του πατώματος, για να κρύψουν αυτό το μεσημεριανό και ζεστό φώς που ακτινοβολεί μέσα από τις τρύπες του πατζουριού σου. Η αλήθεια είναι πως δεν έχει και μεγάλη σημασία αν ήταν ένα αρκετά χαλαρό ή κουραστικό καλοκαίρι, γιατί ο χειμώνας σε περιμένει στο απέναντι στενό και σου κλείνει το μάτι να τον ακολουθήσεις, όσο κι αν αυτήν την στιγμή πιθανότατα να τον μισείς και να μη θες να δεχθείς την παρουσία του πάνω σου. Όπου κι αν είσαι σου έχω μια όμορφη έξοδο για σήμερα, αύριο ή όποτε μπορέσεις να πας.
Μετά από μια κουραστική μέρα υπάρχουν δύο δεινά. Ή να θες να τρέξεις στο κρεβάτι και να μη μιλήσεις με άνθρωπο πάρα μόνο να χαμογελάσεις στα σεντόνια ή να θες να πάρεις το επόμενο μετρό, να κλείσεις εισιτήριο και να κατέβεις Γκάζι. Αν βρίσκεσαι στην δεύτερη φάση θα μπορούσα να σε διευκολύνω και να σε προσκαλέσω στο Χυτήριο σε ένα μικρό θέατρο που βρίσκεται λίγα μόνο λεπτά από τον σταθμό. Εκεί έχουν μπορέσει να δημιουργήσουν ένα πολύ όμορφο περιβάλλον στον κήπο για να σε υποδεχτούν με ένα χαμόγελο και να σε καλωσορίσουν στον δικό τους μαγικό κόσμο. Λοιπόν τα βήματα από εδώ και πέρα είναι απλά. Θα βγάλεις γρήγορα γρήγορα τα εισιτήρια σου, δες και για καμία έκπτωση, αν είσαι φοιτητής πιθανότατα η τύχη θα είναι με το μέρος σου και θα πληρώσεις αρκετά λιγότερα. Λίγο πιο αριστερά θα πέσει το μάτι σου στην σκηνή και θα αρχίσουν να αναπηδούν σταγόνες ενθουσιασμού καθώς αντικρίζεις σπιθαμή προς σπιθαμή όλων των σκηνικών. Μόλις αφήσεις λίγο το βλέμμα σου από εκεί θα δεις κατευθείαν τις καρέκλες με τα τραπεζάκια, κι αν έχεις πάει και νωρίς πιθανότατα να έχεις το προνόμιο να βρεις μια άνετη θέση και καλή οπτική γωνία για να αφήσεις τα πράγματα σου και να ξεκουράσεις το σώμα σου.
Μόλις λοιπόν αρχίσεις να εξηγείς στην παρέα το θέμα που πραγματεύεται το έργο, οι πρώτοι γνωστοί άγνωστοι θα έχουν αρχίσει να πιάνουν τα δίπλα τραπεζάκια -και όσο κι αν μας αγχώνει ο κόσμος αυτό το διάστημα- θα αρχίσεις να αντιλαμβάνεσαι πως η αναμονή ενώνει τα γέλια και τα νοήματα των μορφασμών σας, δίνοντας έτσι στον μαέστρο του θεάτρου την άδεια να χαμηλώσει τα φώτα. Εκείνο το σημείο, θα μείνει λίγο πιο βαθιά μέσα σε όλους γιατί είναι η αρχή ενός άλλου κόσμου, είναι αυτά τα λίγα δευτερόλεπτα που αντικρίζεις στα μάτια τον δίπλα και αυτά γελάνε μεταξύ τους. Αυτό πραγματικά δεν είναι εύκολο και μάλλον θα προοικονομεί και κάτι για μετέπειτα. Τα φώτα σβήνουν και το έργο αρχίζει να γεννιέται μπροστά μας.
Το έργο πραγματεύεται την ακόλουθη πλοκή, που θα προσπαθήσω να στην εξηγήσω σε αυτό το σημείο περιληπτικά για να μη σταματήσω την δικιά σου μαγική αγωνία που μπορεί ήδη να αρχίζει να γεννιέται μέσα σου.
Η παράσταση «Το δάνειο» του Τζόρντι Γκαλθεράν, εστιάζει όλη την δραματική και χιουμοριστική πλοκή σε δύο μόνο ηθοποιούς, στον Δημήτρη Μυλωνά και στον Σωτήρη Χατζάκη. Δύο εντελώς διαφορετικοί άνθρωποι που θα βρεθούν στο στόχαστρο της σκέψης μας και θα ξετυλίξουν τον χαρακτήρα τους για δύο ώρες σε ένα γραφείο πανικού. Ο ένας άνδρας χαρακτηρίζεται ως ένας αρκετά απελπισμένος άνθρωπος που η ανάγκη τον έφερε στην τράπεζα να ζητήσει ένα δάνειο, αλλά η απάνθρωπη όψη του χρήματος, την οποία εκπροσωπεί ο δεύτερος άνδρας θα μας αφήσει άφωνους σε ένα διάλογο χωρίς όρια και εξηγήσεις, παρά μόνο γυμνές αποκαλύψεις τυλιγμένες σε πολλά σημεία με χιούμορ.
Αυτό το έργο νομίζω εκφράζει μια πληθώρα συναισθημάτων. Εστιάζει τόσο πολύ σε αυτόν τον ώμο τεχνοκρατικό και καπιταλιστικό μας κόσμο που μπορεί να σε τρομάξει και μόνο από τις φράσεις που θα ειπωθούν από τους ηθοποιούς. Πόσες φορές πραγματικά ένιωσες πως δεν σου φέρθηκαν ανθρώπινα; Πόσες φορές βρέθηκες σε ανάγκη και οι λέξεις δεν σου έφτασαν για να περιγράψεις την απελπισία της κρίσης (συναισθηματικής και οικονομικής); Πόσες φορές σε αντίκρισαν ως ένα χρηματικό ποσό και σαν μια ζυγαριά που δεν είχες το προνόμιο να ακουμπήσεις πάνω της; Άλλωστε στον κόσμο τους, ποτέ τα συναισθήματα δεν μπορούν να ισορροπήσουν με αυτήν την παντοδύναμη και μέγιστη πληθώρα χρημάτων.
Αν είχες ζητήσει έστω μια φορά δάνειο στην ζωή σου ή ξέρεις κάποιον δικό σου που η ανάγκη να ζήσει τον έφτασε εκεί, τότε ξέρεις πως η δικιά σου ανθρώπινη υπόσταση έχει διαγραφεί από κάθε λογής χάρτη τράπεζας και μόνο με το πρώτο χτύπημα στην πόρτα του διευθυντή. Από εκείνο το σημείο έχεις χάσει αυτό το μοναδικό χαρακτηριστικό σου, αυτά τα συναισθήματα που αρχίζουν να πέφτουν από το κεφάλι σου και να ακουμπάνε σε αυτό το χλιδάτο χαλί του γραφείου. Σε αυτό το έργο δεν μπορείς να παίξεις με τα συναισθήματα, γιατί τα δάνεια τα έχουν ξεπουλήσει τόσο φθηνά για να δημιουργήσουν τις πιο ψηλές πολυκατοικίες και να τα κρύψουν μέσα τους. Αλλά μη πέσεις στην παγίδα και δεν βγεις ποτέ από εκεί, γιατί θα έχουν καταφέρει να σε πείσουν πως ακόμα και ο ουρανός είναι τόσο μικρός για να τον αφήσουμε να υπάρξει. Με την άδειά σου θα έχουν χτίσει ακόμα και τον ουρανό.
Το καπιταλιστικό σύστημα γεννιέται από εμάς, αν το χρήμα σε αγγίξει περισσότερο από όσο του επιτρέψεις τότε η αγάπη του θα σε έχει δελεάσει και κρατήσει στην καρδιά του.
Από εκεί δεν βγαίνεις μη προσπαθείς. Θα έχεις γίνει μια θυρίδα χρημάτων και το μόνο που θα μπορέσει να σε ξεκλειδώσει θα είναι τα συναισθήματα. Αλλά αυτά θα έχουν καταστραφεί μαζί σου. Η πόρτα δεν ανοίγει χωρίς κλειδιά. Φρόντισε να μη μπεις μέσα.
Αλλά ακόμα κι αν μπεις θα σου πω κάτι. Όταν όλες οι πόρτες είναι κλειδωμένες και κανένα ίχνος φωτός δεν σου γαργαλάει το πρόσωπο, δες μήπως κανένα παράθυρο έχει μείνει ανοιχτό κατά λάθος και μπορέσεις να δραπετεύσεις.
Μόλις λοιπόν τελειώσει η παράσταση και ανοίξουν τα φώτα θεωρώ πως ένα χειροκρότημα θα βγει τόσο αβίαστα και ένα χαμόγελο θα έχει σχηματιστεί, καθώς τα πρόσωπα θα γυρνάνε δεξιά και αριστερά για να κόψουν αντιδράσεις από τους γνωστούς αγνώστους.
Μη σε τρομάζει είναι ένα χιουμοριστικό και βαθιά ώμο ρεαλιστικό χαστούκι που θα χτυπήσει μέσα σου, βάζοντας λίγη περισσότερη αλήθεια. Όση μπορεί να αντέξει ο καθένας.Λίγη αλήθεια βοηθάει να μπαίνει σιγά σιγά στις ψυχές.
Μετά το τέλος, αν καθίσεις να πεις δύο κουβέντες με έναν φίλο στο αμάξι θα σημαίνει πως ένα κομμάτι ειλικρίνειας και αποδοχής μπόρεσε να πιαστεί από κάπου μέσα σου. Εκείνο το βράδυ της Δευτέρας θα σου κάνει υπογείως τις πιο δύσκολες ερωτήσεις και εσύ θα βρεθείς τόσο μικρός για να δώσεις απαντήσεις, που στην ουσία δεν θα καταλάβεις πως αυτές οι ίδιες έκαναν τον μεγαλύτερο κρότο και την πιο γυμνή απάντηση.
Και μη ξεχνάς:
Θα σου πω κάτι εμπιστευτικά. Όταν ήμουν πιο μικρή και πήγαινα θέατρο, συνέχεια παραπονιόμουν πως θέλω όλες μου οι μέρες να είναι μαγικές σαν κι αυτές. Μεγαλώνοντας κατάλαβα πως αν ήταν όλες ίδιες δεν θα μπορούσα να αντιληφθώ αυτήν την ιδιότητα της μαγείας. Τώρα θα σου πω, πως απλά αυτές τις μαγικές μέρες μπορούμε να τις κάνουμε περισσότερες. Μη το καθυστερείς˙ ένα βράδυ αρκεί για να έρθει ένα χαμόγελο, μια αλήθεια, μια αγκαλιά και ένα «δεν βαριέσαι, εγώ για κάτι τέτοια ζω».
Ο χειμώνας του θεάτρου θα σε έχει πιάσει ήδη από το χέρι και δεν θα έχεις καταλάβει πως ένα ταξίδι μόλις ξεκίνησε, σε έναν κήπο στο κέντρο της Αθήνας, με δύο φίλους, με μια κουβέντα για τον δύσκολο κόσμο και με μια ελπίδα που θα λαμπυρίζει και την πιο σκοτεινή γωνιά με μόνο δυο ζευγάρια μάτια.
Καλά όλα αυτά.
Αλλά αν πεινάς και γουργουρίζει το στομάχι μετά από αυτές τις δύο ώρες, μια καντίνα πιο πάνω θα σου κάνει ένα ζεστό χοτ ντογκ για να το φας στο δρόμο της επιστροφής.
Και πού ξέρεις, ίσως σε δω σε καμιά παράσταση και τα χαμόγελα των ματιών μας προοικονομίσουν όχι μόνο το τέλος του έργου αλλά ίσως και ένα δικό μας καλύτερο και πιο ανθρώπινο τέλος.
Να πάτε και να περάσετε όμορφα.
Δεν είναι μόνο μια κατάθεση ψυχής, αλλά και μια κατάθεση εμπιστοσύνης!
στίξη 